اسلام آباد – 12 – مئي (اي پي پي) پرڏيهي وزير بلاول ڀٽو زرداري چيو آهي ته مون کي اڳوڻي حڪومت جي هڪ وزير پاران عدم اعتماد جي هڪ ڏينهن اڳ اهو پيغام پهچايو ويو ته يا فوري نيون چونڊون ڪرايو يا مارشل لا لاءِ تيار رهو، سمورن ادارن آئيني حدن ۾ رهي اها سازش ناڪام بڻائي، پهرين چونڊ سڌارا ٿيندا پوءِ نيون چونڊون ٿينديون، 3 اپريل کان اڄ تائين جي غير جمهوري ۽ غير آئيني قدمن جي جاچ لاءِ پارلياماني ڪميشن قائم ڪيو وڃي، اڳوڻو وزيراعظم غير جمهوري ۽ غير آئيني هٿڪنڊن سان دٻاءُ وجهي فوري چونڊون يا مارشل لا جو رستو هموار ڪرڻ چاهي ٿو، اسان اهڙي شفاف چونڊ چاهيون ٿا ته 2018ع جي چونڊن وانگر ڪو ان تي آڱر نه کڻي سگهي، اليڪشن ڪميشن جا پر ڪٽڻ ۽ آر ٽي ايس 2 سميت ٻين قانونن جو فوري خاتمو ڪرڻو آهي، ملڪ جي معيشت کي مستحڪم بنائڻ، سمورنا دارن کي پنهنجي حدن ۾ رهي ڪم ڪرڻ ۽ جمهوريت جي استحڪام لاءِ اسان کي فوري طور تي هڪ بنيادي ضابطه اخلاق جوڙڻو پوندو ته جيئن ملڪ کي بحرانن ۽ مشڪلاتن مان ڪڍي سگهجي. قومي اسيمبلي ۾ ٽي اپريل کان هن وقت تائين جي سياسي بحران تي هن چيو ته پاڪستان جي تاريخ ۾ پهريون ڀيرو حڪومت کي آئيني جمهوري طريقي سان هٽايو ويو، اها حڪومت نااهل هئي، هڪ ٻئي جي سياسي حريف پارٽين جي سياسي تاريخ ملڪ ۽ قوم جي سامهون آهي، متحده قومي موومينٽ ۽ پيپلزپارٽي جي وچ ۾ سياسي اختلاف سياسي تاريخ جو حصو آهن، بلوچستان ۾ قوم پرست پارٽيون هڪ ٻئي جون اتحادي بڻيون آهن، اهي سڀ گڏجي حڪومت جي ذميداري کڻي رهيون آهن، ملڪ ۾ جنگي ۽ ايمرجنسي حالتون آهن، انهن حالتن ۾ اتحاد قومي اتحاد ئي پنهنجون ذميداريون کڻندو آهي، اڄ هر طرح بحران آهي، اسان اپوزيشن ۾ جيتري مشڪلات سمجهندا هئاسين حالتون اسان جي اندازي کان به بريون آهن، ملڪ بحران ۾ گهيريل آهي، جمهوريت، آئين، جمهوريت ۽ ٻين ادارن ۾ بحران آهي، هر اداري کي چار سالن کانپوءِ هڪ ماڻهو جي لاءِ تڪراري بڻايو ويو، ويندي ويندي هي ان اداري، آئين، جمهوريت سان جيڪو ڪري ويو آهي اهو سڀني جي سامهون آهي، هن اسان جي جمهوري حق جو مقابلو ڪرڻ جي بدران ڀڄندي ڀڄندي آئين شڪني ڪئي، اڃان تائين آئين شڪني ڪري رهيو آهي، هي پارليامينٽ اهڙن حملن کي ڪيئن نظرانداز ڪري سگهي ٿي، هن چيو ته آئين کي پائمال ڪيو ويو ۽ اڃان تائين اهي حملا جاري آهن. هي ايوان ان جي جاچ لاءِ اعليٰ سطح جي پارلياماني ڪميٽي قائم ڪري جيڪا ٽي اپريل، 9 ۽ 10 اپريل، پنجاب ۽ وفاق ۾ هن وقت تائين ٿيندڙ واقعن جي ڇنڊڇاڻ ڪري، هڪ ڪميٽي ٺاهي اها تحقيقات ڪرائي وڃي ته ڪير ڪير ان غير جمهوري، غير آئيني ڪمن ۾ شريڪ آهي. ٽي اپريل جي قدمن کي عدالت عظميٰ غير آئيني قرار ڏنو، پاڪستان جي عوام احتساب چاهي ٿي، جيڪڏهن هن ايوان جي عزت جي بحالي چاهيون ٿا ته ذميدارن جي خلاف مناسب ڪارروائي ڪئي وڃي. بلاول ڀٽو زرداري چيو ته اڳوڻي وزيراعظم پنهنجو پاڻ کي مقدس ڳئون سمجهندو آهي، هو اهڙا حملا ڪري رهيو آهي جيڪي قومي مفاد، آئين جي خلاف آهن. سياسي عدم استحڪام سان معيشت تباهه ٿيندي، هو پنهنجو پاڻ کي ان لاءِ مقدس سمجهندو آهي ڇو ته ان جي خلاف اڄ تائين ان جي آئين شڪني جي خلاف ڪارروايون ناهن ڪيون ويون. هن پنهنجي دور ۾ بحران پيدا ڪيا، بلاول ڀٽو زرداري چيو ته سنڌ چولستان ۾ پاڻي جو بحران آهي، ڪڻڪ، فوڊ سيڪيورٽي جو بحران حڪومتي تبديلي کان اڳ جو آهي، هن چيو ته روس يوڪرائن جي ڪري ڪڻڪ جي خريداري ۾ وڌيڪ مسئلا ٿيندا، پهرين ئي ڪورونا ۽ ٻين سببن جي ڪري فوڊ سيڪيورٽي جو معاملو آهي، ايوان فوري طور تي ڪميشن جوڙي جانچ ڪري، ٽن سالن کان ڪرپشن ڪرپشن، چور چور جي الزام ٻڌي ڪن پچي ويا، چار سال اقتدار ۾ رهڻ جي باوجود ڪو چور نه پڪڙيو ويو پر پاڻ چور نڪتو. وزيراعظم ۽ خاتون اول جي چوڌاري موجود ماڻهو چئن سالن ۾ ارب پتي بڻجي ويا، اهو دولت ۾ اضافو ڪيئن ٿيو، وزيراعظم جا پنهنجا اثاثا ڪئين وڌي ويا. اهو سوال ڪريو ته هو ادارن تي حملا شروع ڪري ڇڏيندو آهي، چئن سالن ۾ عوام جي معاشي حقن تي ڌاڙو هنيو ويو. ضد، انا ۽ سياست جي ڪري عالمي سطح تي پاڪستان کي نقصان پهتو، عمران خان ادارن تي حملي آور ٿيندو آهي، هر اداري کي ان کي روڪڻ جي لاءِ پنهنجو آئيني ڪردار ادا ڪرڻو پوندو. پرڏيهي وزير چيو ته اسان آئين جي دائري ۾ رهندي مُخالفت ڪئي، اسان پارليامينٽ ۾ رهي ڪردار ادا ڪيو، اهي تاريخي روايتون سيٽ ٿي چڪيون آهن ۽ جمهوري طريقي سان ئي هتي تبديلي آئي، ناڪام، نااهل حڪمران کي هٽائڻ لاءِ هڪ جمهوري طريقو بڻايو ويو، اهو ان آئيني قدمن جي خلاف ڪوڙ تي ٻڌل، انتهائي قدم کڻي رهيو آهي ته ان جي شرطن تي فوري چونڊون ڪرايون وڃن يا ٽئين قوت معاملا پنهنجي هٿ ۾ کڻي وٺي، اهو ڪم هاڻي جو ناهي، مون کي هڪ اڳوڻي حڪومتي وزير پاران عدم اعتماد جي هڪ ڏينهن اڳ اهو پيغام پهچايو ويو ته يا فوري نيون چونڊون ڪرايو يا مارشل لا لاءِ تيار رهو، پر سمورا ادارا آئيني حدن ۾ رهيا ۽ انهن جي اها سازش ڪامياب نه ٿي سگهي هاڻي ان جي وري ڪوشش آهي ته هو سياسي عدم استحڪام پيدا ڪري، جمهوري ادارن کي مجبور ڪري ته غير آئيني غير جموري قدم کنيو وڃي. هن چيو ته اسان سڀني کي گڏجي اها سازش ناڪام ڪرڻي آهي. پهرين چونڊ سڌارا ٿيندا پوءِ چونڊون ٿينديون. اسان پوليٽيڪل انجنيئرنگ تي يقين رکندڙ غير جمهوري قوت نه آهيون، اسان آزاداڻيون شفاف چونڊون چاهيون ٿا، اسان عدليه، عوام سان واعدو ڪيو آهي ته پهرين سڌارا آڻينداسين جلد غير جمهوري چونڊ بلز جيڪو گذريل حڪومت آندو جنهن جو مطلب اليڪشن ڪميشن جا پر ڪٽڻ هو، آر ٽي ايس پلس(اي وي ايم) سميت ٻين قانونن جو خاتمو شامل آهي، انهن سڌارن لاءِ سول سوسائيٽي ۽ سمورين پارٽين جي راءِ وٺنداسين ته جيئن 2018ع جي بدترين صورتحال ٻيهر پيدا نه ٿئي، اسان ميثاق جمهوريت تي ڪاربند رهنداسين، ان ۾ جيڪو ڪم رهي ٿو ان تي ڪم ڪنداسين، نئون ميثاق جمهوريت ٽو ڪنداسين تنهن هوندي به ان لاءِ وقت گهربل آهي، تيستائين سڀني پارٽين جي لاءِ هڪ ضابطه اخلاق هجي ته ملڪ ۾ سياسيت ڪيئن ڪرڻي آهي، ان ۾ سمورين پارٽين کي اعتماد ۾ وٺڻو پوندو، عدليه، اسٽيبلشمينٽ هر هڪ پنهنجي آئيني حدن ۾ رهي ڪم ڪندو، هن چيو ته جيڪڏهن ان تي متفق نٿا ٿين ته ايندڙ چونڊون خوني ٿينديُون. سولائيزيشن معاشري کان اڳ جيڪو طاقتور هو اهوئي حڪمران هو، جيڪڏهن جمهوريت، ايوان، آئين جي پاسداري نه ته پوءِ طاقت جي زور تي ئي فيصلا ٿيندا، جيڪڏهن اسان سسٽم ۾ رهي اڳتي وڌڻو آهي ته سمورن ادارن کي هڪ بنيادي ضابطه اخلاق اختيار ڪرڻو پوندو ته جيئن ملڪ کي انهن مشڪل حالتن ۽ بحرانن مان ڪڍي سگهون.